Photo: Ángel Hernansáez
Η Αμυγδαλιά (Amygdalus communis, συν. Prunus amygdalus), κατάγεται από τη νοτιοδυτική και κεντρική Ασία. Είδη και ποικιλίες της, ακόμη και σήμερα, αυτοφύονται στην Τουρκία, τη Συρία, την περιοχή του Καυκάσου καθώς και το Αφγανιστάν. Κάποιοι λένε πως στην Ελλάδα μεταφέρθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους αν και μερικοί ισχυρίζονται ότι είναι ιθαγενές είδος(μάλλον αναφέρονται στην άγρια αμυγδαλιά-είδη Prunus webbii και Amygdalus communis sylvestris). Φαίνεται πάντως, από τα ευρήματα της Φράγχθης, ότι λίγο μετά το 10.000π Χ τα άγρια αμύγδαλα αποτελούσαν κύριο είδος τροφής ενώ κατά τους κλασσικούς χρόνους, τα «αμύγδαλα της Νάξου» αποτελούσαν το δημοφιλέστερο ξηρό καρπό. Σε πολλά μέρη της Ανατολής η Αμυγδαλιά ήταν γνωστή με το όνομα «Αθασία» από όπου προέκυψε εκ παραφθοράς το όνομα της τιμώμενης από τους αρχαίους «Θασίας Αμυγδαλής». Όπως και να έχει πάντως, τα αμύγδαλα αποτελούν εξαιρετική τροφή εδώ κι χιλιάδες χρόνια τόσο για τους Άραβες, όσο και για τους Έλληνες, με εφαρμογές στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Αναφορές υπάρχουν επίσης στο Κοράνι με συμβολισμούς παρόμοιους προς τους Αγιογραφικούς ενώ η Αμυγδαλιά, σαν δένδρο, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της αραβικής-περσικής κηποτεχνίας. Μάλιστα, στην πρώτη αναφορά για κήπο σε αρχαιοελληνικό κείμενο(«Οικονομικός», Ξενοφώντας), η αμυγδαλιά αναφέρεται στον κήπο του Κύρου και έχει παρόμοιους συμβολισμούς με τους προαναφερόμενους. Μπορούμε λοιπόν να ισχυριστούμε ότι αποτελεί κοινό συμβολικό στοιχείο πολιτισμών και θρησκειών
Ιδιότητες
Image by SantiMB
Μετρίου μεγέθους φυλλοβόλο δένδρο (ως 20 μέτρα ύψος). Τα φύλλα του είναι λεπτά, χρώματος πράσινου ανοικτού. Δεν είναι υπεραιωνόβιο όπως η Ελιά και η Συκιά. Επειδή είναι το πρώτο καρποφόρο δένδρο που ανθίζει, θεωρείται το σύμβολο της ανάστασης. Μάλιστα, ο Θεόφραστος αναφέρει ότι «…προανθεί δε των φύλλων και πρωιβλαστεί…». Τα άνθη, βγαίνουν αργά το χειμώνα, πριν την εμφάνιση των φύλλων. Επειδή μπορεί να ανθίσει ακόμη και στα τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου, είναι πάρα πολλές φορές πιθανό να τη δούμε ανθισμένη ενώ χιονίζει.
Εντός ενός μηνός από την άνθιση, αρχίζει η ανάπτυξη των πράσινων, χνουδωτών καρπών, των Αμυγδάλων.
Καλλιέργεια αμυγδαλιάς
Η μη εξημερωμένη Αμυγδαλιά εμφανίζεται σε ανασκαφές στην Ελλάδα από το 8.000 π.Χ. Μέχρι όμως το 3.000 π.Χ. έχει γίνει η εξημέρωσή της στην Ελλάδα, ως καλλιεργούμενο δέντρο. Η εξημερωμένη όμως Αμυγδαλιά ήταν ευρέως γνωστή στους Εβραίους από τον 16ο π.χ. αιώνα.
Εδαφικές απαιτήσεις για καλλιέργεια αμυγδαλιάς:
Η αμυγδαλιά θεωρείται από τα ανθεκτικότερα στην ξηρασία καρποφόρα δένδρα. Υπάρχουν όμως ποικιλίες λίγο και άλλες πολύ ανθεκτικές (όπως η ποικιλία Ρέτσου). Οι ευνοϊκοί τύποι εδαφών είναι ανάλογοι με το είδος τού υποκειμένου επάνω στο οποίο εμβολιάζεται η Αμυγδαλιά. Γενικά όμως η αμυγδαλιά κάνει σχεδόν σε όλα τα είδη εδαφών , ακόμη και σε πετρώδη και με μεγάλη κλίση εδάφη. Είναι λοιπόν από τα δέντρα με τις μικρότερες καλλιεργητικές απαιτήσεις εδάφους.
Ιδανικές κλιματικές συνθήκες καλλιέργειας:
Οι ιδανικότερες κλιματολογικές συνθήκες για την καλλιέργεια της αμυγδαλιάς είναι οι μεσογειακές με τις ακόλουθες ιδιομορφίες:
1. Μικρό σε διάρκεια (σύντομο, βραχύχρονο) φθινόπωρο, βροχερό και ψυχρό χειμώνα χωρίς όμως ακραίες θερμοκρασίες
2. Απότομη ανύψωση της θερμοκρασίας την άνοιξη, χωρίς παγετούς από την στιγμή που θα φουσκώσουν τα μάτια
3. Θερμό καλοκαίρι χωρίς βροχές και φθινόπωρο χωρίς βροχές επίσης. Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας το φυσικό κλίμα είναι ιδανικό για παραγωγική καλλιέργεια αμυγδαλιάς.
Καλλιεργούμενες ποικιλίες στην Ελλάδα:
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται πολλές ποικιλίες, όπως:
- Φερανιά
- Τέξας
- Ρέτσου
- Καλογεράτα Χίου
- Βολάτα Χίου
- Νίκηκα Χίου
- Ποταμίτικα Λασηθίου
- Καλαροτικά Λασηθίου
- Ξηρολίμνης
- Διστόμου Βοιωτίας
- Φυλλίς
Η Παγκόσμια παραγωγή αμυγδάλων είναι 800.000 τόνοι τον χρόνο. Οι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής είναι η Ισπανία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ. Η ελληνική παραγωγή καταναλώνεται όλη στο εσωτερικό, ενώ οι ελάχιστες εξαγωγές αφορούν πικραμύγδαλα που χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιία και τη ζαχαροπλαστική. [ Πηγή: Wikipedia ]
Η αμυγδαλιά «ανθίζει» κέρδη για τους αγρότες
Δυναμική είσοδος στις ξένες αγορές για το ελληνικό αμύγδαλο, που υπερτερεί σε ποιότητα και γεύση. Συμβόλαια με εταιρείες εξασφαλίζουν ικανοποιητικό εισόδημα στους παραγωγούς. Ελκυστικές αποδόσεις εμφανίζει η καλλιέργεια του αμύγδαλου με όρους συμβολαιακής γεωργίας, αποτελώντας μια ικανοποιητική πρόταση ενασχόλησης στον αγροτικό τομέα με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. [Απόσπασμα από ΤΟ ΒΗΜΑ, 2012]
Θεραπευτικές χρήσεις
Photo: Ángel Hernansáez
Τα φύλλα και τα άνθη της αμυγδαλιάς έχουν αντιβηχικές και ανθελμινθικές ιδιότητες ενώ το αμυγδαλέλαιο χρησιμοποιείται ως καλλυντικό για την επιδερμίδα και ως επουλωτικό σε εγκαύματα. Τα αμύγδαλα έχουν τονωτικές ιδιότητες και επιδρούν ευεργετικά στο νευρικό και το ουροποιητικό σύστημα. Από τα αμύγδαλα παράγεται το αμυγδαλέλαιο.
Ιδιότητες:
Τα φρεσκα φυλλα και ο φλοιος της αμυγδαλιας εχουν θεραπευτικες ιδιοτητες.
Το αφέψημα απο τα φύλλα και το φλοιό της αμυγδαλιάς είναι ένα πολύ καλό καθαρτικό.
Τα ξερά αμύγδαλα είναι κατά της ναυτίας,γιατί περιέχουν ασβέστιο,χλώριο , σίδηρο .
Η Αμυγδαλιά, παράγει δυο ποικιλίες. Την ποικιλία με γλυκούς καρπούς (dulcis) και αυτήν με τους πικρούς καρπούς (amaris).
Γενικά, τα αμύγδαλα περιέχουν ασβέστιο, χλώριο, κοβάλτιο, σίδηρο, μαγνήσιο και φώσφορο.
Γλυκοί καρποί: Τα γλυκά αμύγδαλα, στερούνται αμυγδαλίνης, του πικρού συστατικού των πικραμύγδαλων.
Εσωτερικά, χρησιμοποιείται το γαλάκτωμα αμυγδάλων.
Είναι γνωστά τα παρασκευάσματα καλλυντικών που γίνονται με το γλυκό αμυγδόλαδο.
Φρέσκα τα φύλλα της αμυγδαλιάς, καταπραΰνουν τους πόνους των ελκών, των μωλώπων, των εγκαυμάτων ενώ αφέψημα των φύλλων είναι εξαιρετικό καθαρτικό. Θα πρέπει ωστόσο να αποφεύγεται η κατάχρηση.
Τα αμύγδαλα βοηθούν κατά της ναυτίας.
Πικραμύγδαλα:
Το γαλάκτωμα πικρών αμυγδάλων βοηθά στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος αλλά και στη δυσμηνόρροια.
Τα πικρά αμύγδαλα έχουν επίσης και ιδιότητες αντισπασμωδικές.
Αιθέριο έλαιο πικρών αμυγδάλων συνιστάται κατά της κακοσμίας των ποδιών και των μασχαλών.
Οι επισκέπτες διαβάζουν εδώ για: αμυγδαλια, αιθεριο ελαιο απο ανθοι αμυγδαλιας.
