Photo: Arturo Chausinho
Ο απήγανος είναι βαρύοσμο αρωματικό, αειθαλές, πολυετές φυτό, που φθάνει σε ύψος το 1 μέτρο.Τα φύλλα του είναι σαρκώδη και έχουν τρεις λοβούς.Τα άνθη του είναι κιτρινοπράσινα με πέντε πέταλα και στρογγυλές κάψες σπόρων. Η χρήση πρέπει να γίνεται πολύ μετρημένα, καθώς το αιθέριο έλαιο του προκαλεί τοπικούς ερεθισμούς και φλύκταινες, ιδιαίτερα όταν είναι χλωρό.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΑ ΜΕΡΗ: Υπέργεια μέρη δηλ. όλο το φυτό, εκτός από τις ρίζες δηλαδή τα φύλλα και οι σπόροι.
ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ: Ο απήγανος περιέχει κυρίως πτητικά έλαια, φλαβονοειδή, αλκαλοειδή και ρουτίνη.
Ιδιότητες
Ο απήγανος χρησιμοποιείται κυρίως ως εμμηναγωγό. Διεγείρει τους μυς της μήτρας και προκαλεί την έμμηνη ροή. Στην ευρωπαϊκή βοτανοθεραπευτική, ο απήγανος χρησιμοποιείται επίσης στη θεραπεία παθήσεων πολύ διαφορετικών μεταξύ τους, όπως η υστερία, η επιληψία, ο ίλιγγος, οι κολικοί, οι σκώληκες των εντέρων, η δηλητηρίαση και τα προβλήματα των ματιών. Το έγχυμά του χρησιμοποιούμενο ως οφθαλμόλουτρο επιφέρει γρήγορη ανακούφιση στα κουρασμένα μάτια και βελτιώνει την όραση, για αυτό οι αγιογράφοι και ζωγράφοι του μεσαίωνα τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα. Ο απήγανος έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία πολλών άλλων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων της σκλήρυνσης κατά πλάκας και της παράλυσης του Bell. Η ανακούφιση από τους σπασμούς το κάνει χρήσιμο στο σταμάτημα του σπασμωδικού βήχα. Η ρετσίνη που περιέχει το φυτό, χρησιμοποιείται στη θεραπεία αγγειακών παθήσεων, ως σπασμολυτικό, καθώς και για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Photo: Tim Waters
Ο απήγανος, με δαφνόφυλλα κοπανισμένα, χρησιμοποιείται ως κατάπλασμα εναντίον του πρηξίματος των αντρικών γεννητικών οργάνων, ενώ σε μικρές δόσεις, εσωτερικά, είναι αιμοστατικός.
Το αφέψημα του είναι κατά των αμοιβάδων και παρασιτοκτόνο των εντέρων (1 φλιτζάνι πρωί και βράδυ νηστικοί για 3 ως 4 μέρες, όχι περισσότερο).
Βαμβάκι με λίγο ζουμί απήγανου, αραιωμένου με νερό, έχει χρησιμοποιηθεί στο αφτί γερόντων για την θεραπεία βαρηκοΐας. Επίσης είναι φάρμακο κατά της υστερίας, της επιληψίας, καθαρίζει πληγές και έλκη (σαν έμπλαστρο) και εξοντώνει διάφορα παράσιτα, σκώρο, ψείρες, κλπ.
Με την ιδιότητα του εξάλλου να διεγείρει τη συσταλτικότητα της μήτρας και να προκαλεί έτσι την αιμορραγία της, γίνεται δυνατό «αμβλωτικό».
Ο απήγανος στην αρχαιότητα
Οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν τον απήγανο με πολλή προσοχή, κατά των νευρικών παθήσεων, της υστερίας, της επιληψίας, της χορείας κι ακόμα ως διουρητικό (κατά της υδρωπικίας) και ως εμμηναγωγό (για δυσμηνόρροιες ή αμμηνόρροιες).
Ο απήγανος στην ομοιοπαθητική
Στην ομοιοπαθητική, χρησιμοποιούν το αιθέριο έλαιο.
Εξάγεται από το χλωρό φυτό του απήγανου και θεωρείται ευεργετικό για το δυνάμωμα των ματιών, καθώς και εναντίον των ρευματισμών, των νευραλγιών και των εμμηνορραγιών.
Έχει επίσης ανθελμινθικές ιδιότητες και στην ομοιοπαθητική θεραπεία καταπολεμά τις αμοιβάδες.
Άλλες χρήσεις
Στη βιολογική γεωργία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις συγκαλλιέργειες, σαν εντομοαπωθητικό αλλά και σαν ελκυστικό στις κάμπιες. Φυτεύοντας σε διάφορα σημεία στο περιβόλι μας προειδοποιεί για την ύπαρξη καμπιών, αφού ο απήγανος τις ελκύει και προστατεύει έτσι περισσότερο τα άλλα φυτά μας.
Photo: Recuerdos del Arcoiris
ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: Έγχυμα γίνεται με 1-2 κουταλάκια ξερού απήγανου σε 1 φλιτζανάκι ζεστό νερό. Το αφήνουμε 10-15 λεπτά και πίνουμε 2-3 φορές τη μέρα για κιρσούς, ρευματισμούς, αρθρίτιδα.
Προσοχή δεν πρέπει να πίνουμε απήγανο περισσότερες από 4 μέρες γιατί φέρνει αδυναμία και λιποθυμίες, ίσως και δηλητηρίαση.
Παρενέργειες και προφυλάξεις
Το χλωρό φυτό συχνά, προκαλεί δερματίτιδα, γι’ αυτό να είστε προσεκτικοί όταν το πιάνετε.
Αν φάμε χλωρά φύλλα απήγανου μπορεί να πάθουμε διάρροια, σίγουρα όμως θα πρησθεί η γλωσσά μας.
Αν οι γυναίκες χρησιμοποιήσουν απήγανο χωρίς να συμβουλευθούν γιατρό, μπορεί να πάθουν μητρορραγία.
Ο απήγανος είναι τοξικός σε υπερβολικές δόσεις.
Ποτέ μην τον χρησιμοποιήσετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Όταν λαμβάνεται εσωτερικά, μπορεί να προκαλέσει δερματική αλλεργική αντίδραση στο ηλιακό φως.
Ο χυμός των φύλλων, σε ποσότητα 25 γρ. περίπου, μπορεί να προκαλέσει διόγκωση της γλώσσας, άφθονη σιελόρροια, αραίωση των σφυγμών, ψύξη του σώματος, οσφυαλγία και θάνατο.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΜΑΓΙΑ:
Το φυτό αυτό χρησιμοποιούνταν σαν φάρμακο και “αντιμαγικό” βότανο για αιώνες. Θεωρούνταν αξιόπιστη άμυνα απέναντι στις “μάγισσες”. Ο απήγανος σύμφωνα με κάποιες πηγές είναι το διάσημο “φυτό-φυλακτό” που χρησιμοποίησε ο Οδυσσέας στην Οδύσσεια [βιβλ. 10 στίχος 304-6] για να προστατέψει τον εαυτό του και τους άντρες του από τα ξόρκια της μάγισσας Κίρκης.
Οι επισκέπτες διαβάζουν εδώ για: κοιλοπονος, απηγανος, απηγανος φροντιδα, apiganos, σκλήρυνση κατά πλάκας θεραπεία με βοτανα, apigano, απηγανος φυτο ιδιοτητες, απηγανος φυτο ποτισμα, φυτο απηγανος, απηγανος ξορκι.
